Podróżowanie po Kubie może być bardzo tanie. Za kilkanaście groszy dostaniecie na mieście kawę, za niewiele ponad złotówkę kupicie kanapkę na ciepło, jeśli dorzucicie kolejną to zostanie Wam zaserwowana pizza. Najczęściej z patelni. Jeśli wiecie gdzie iść, to znajdziecie obiad za 4zł. Przy odrobinie wysiłku dystans 200 kilometrów pokonacie za kilka-kilkanaście złotych. Taka może być dla turysty Kuba. Ceny bardzo atrakcyjne, w dodatku coraz częściej pojawiają się świetne promocje lotnicze. Po dwóch tygodniach podróży po wyspie mogę śmiało napisać, że da się tu podróżować tanio. Gdzie jest haczyk i dlaczego w praktyce nie jest tak kolorowo? Z jakich w powodów na przykład my tak tanio z własnego wyboru nie podróżowaliśmy? No i waluta Kuby, a w rzeczywistości – dwie waluty o diametralnie różnej wartości. Jak się w tym wszystkim połapać?
***
Skąd ogromne różnice w cenach na Kubie?
Zacznijmy od tego, że wielu Kubańczyków zarabia około 20 dolarów miesięcznie. Tak, miesięcznie. Muszą oni jakoś podróżować czy zjeść na mieście. Na Kubie nadal są kartki, ale tak jak pisaliśmy w poprzednim tekście ilości państwowych przydziałów nie są wystarczające. Ceny jedzenia, które podaliśmy wcześniej są – jak łatwo można się domyślić – adekwatne do tutejszych zarobków. Klientela barów-okienek z kanapkami, pizzami i napojami to Kubańczycy, w najtańszym transporcie próżno szukać turystów. Tańsze dla lokalsów są także noclegi, ale do nich akurat turysta nie ma wstępu.
Niskie ceny na miejscu nie biorą się jednak znikąd. Jakość serwowanych kanapek jest na niskim poziomie, obiady często są niedoprawione i mdłe. Z pizzą mieliśmy chyba szczęście, bo miało być niesmacznie, a gdzie nie poszliśmy na placek z sosem pomidorowym i serem, to zawsze było co najmniej znośnie. Nigdy nie braliśmy wersji z wędliną, bo serwowana w całym kraju ta sama mortadela jest fatalnej jakości. Nie przypadły nam też do gustu lody (gałka za 17 groszy) i tanie ciasta. Transport na Kubie? Ceny dla miejscowych wprawdzie bardzo niskie, ale warunki jazdy kiepskie, często fatalne. Zapchane ciężarówki przerobione na autobusy, opóźnienia, wreszcie kiepsko działający autostop cieszący się tu ogromną popularnością.
Przygotuj się na większe wydatki
Nie jesteście skazani na kiepską jakość za bardzo niską cenę. Turysta na Kubie ma się całkiem dobrze. Jakość noclegów jest na przyzwoitym poziomie, drogi międzymiastowy transport łączy niemal całą wyspę i nie jest oblegany przez Kubańczyków, których po prostu nie stać na kupienie biletów. Restauracji od momentu poluzowania przepisów (nie jest się już skazanym na państwowe knajpy) powstała cała masa. Smaczne dania, ryby, owoce morza, drinki, a nawet importowane z Hiszpanii wino znajdziecie bez problemu.
Wiele sklepów świeci pustkami, ale są też duże “supermarkety” m.in z importowanymi towarami gdzie dostaniecie wiele. Wszędzie tam trzeba przygotować się na znacznie, znacznie większe wydatki i ceny na ogół wyższe niż w Polsce. Fani wczasów all inclusive mogą w ogóle nie dostrzec rozwarstwienia społecznego i prawdziwego kubańskiego życia, bo w ofercie mają wszystko czego zapragną.
Kuba może być bardzo tania, może też mocno nadszarpnąć budżet. Mieliśmy dni, kiedy przemieszczaliśmy się autobusami między miastami za kilkadziesiąt groszy, stołowaliśmy się w tanich knajpach i nie licząc noclegu wydaliśmy jakieś 10zł na dzień na głowę. Razem z drinkiem, bo przecież rum można kupić bardzo tanio. Płaciliśmy wtedy pierwszą z walut Kuby – CUP (cuban peso). Częściej jednak świadomie, chcąc dobrze zjeść i zaoszczędzić czas wydawaliśmy znacznie więcej. Do zapłaty za noclegi, transport i posiłki w restauracjach używana jest druga waluta na Kubie – CUC (convertible peso).
Waluta Kuby – CUP i CUC. Wymiana, porady
Kuba ma dwie równolegle obowiązujące waluty. Jedna z nich (CUC) odpowiada kursowi dolara i to nią kupują turyści w kantorach. W drugiej (CUP) większość Kubańczyków dostaje wypłatę i to w niej podane są ceny najtańszego transportu i jedzenia. Przelicznik waluty na Kubie: 1CUC = 23-25CUP. Nie warto w kantorach wymieniać dolarów, bo zapłacicie wtedy podatek od kubańsko-amerykańskiej przyjaźni w wysokości 10%. Wprawdzie dziś w wielu miejscach zapłacicie dwiema walutami, ale zdecydowanie polecamy zakup peso kubańskiego. Możecie to zrobić w kantorach CADECA, tych samych w których wymienicie przywiezioną na wyspę walutę. Do wymiany CUC na CUP nie jest potrzebny paszport.
Na Kubie bez problemów korzystaliśmy z bankomatów. Znajdziecie je w większości miast, nie tylko tych największych. Przy wypłacie gotówki pobierana jest prowizja 3% i nie da się jej uniknąć. Po przeliczeniu, pomimo prowizji nadal bardziej opłaca się wypłacić pieniądze w bankomacie, niż brać walutę ze sobą i wymieniać pieniądze w kantorach. Oczywiście jeśli posiadacie dobre konto walutowe (polecamy Kantor Alior Bank), a pieniądze wymienicie przez kantor internetowy. My korzystamy z Walutomatu. Mimo wszystko polecamy wzięcie ze sobą gotówki. Awaryjnie mieliśmy spory zapas euro, które także kupiliśmy we wspomnianym Walutomacie. To najtańszy sposób na wymianę walut.
Ceny – pierwsza waluta Kuby – CUP (1CUP ~0,14zł)
Ceny jedzenia:
Kanapka na ciepło z serem: 5-10CUP (0.7-1,4zł)
Pizza z serem: 10-25CUP (1,4-3,5zł)
Kawa (niezbyt smaczne espresso): 1-2CUP (0,14-0,28zł)
Lody z automatu: 1-5CUP (0.14-0,7zł)
Ryż z mięsem (choć ciężko znaleźć bary z takimi rarytasami): 25 CUP (3,5zł)
Pomidory (1kg): 4CUP (0,6zł)
Hamburger a raczej sucha bułka z kotletem: 20CUP (2,8zł)
Piwo 0,33l: 20CUP (2,8zł)
Sok z mango: 2CUP (0,28zł)
Transport:
Vinales – punkt widokowy 5km poza miastem: 1CUP (0,14zł)
Sancti Spiritus – Trinidad (70km): 15CUP (2,1zł)
Ciego de Avila – Moron: 5CUP (0,7zł – przepłacone 2.5 raza bo na bilecie jak się okazało widniała cena 2CUP)
O transporcie napisaliśmy oddzielny tekst. Chcąc jeździć tym najtańszym trzeba trochę pokombinować i mieć sporo cierpliwości. Ale da się!
Ceny – druga waluta Kuby – CUC (1CUC ~3.4zł)
Ceny jedzenia w tańszych, dobrych restauracjach:
Krewetki: 6-8CUC (20,5-27zł)
Langusta: 8-10CUC (27-34zł)
Grillowana świeża ryba: 4-7CUC (13,5-24zł)
Kurczak grillowany z ananasem: 4-6CUC (13,5-20,5zł)
Pizza: 1,5-4CUC (5-13,5zł)
Ropa vieja: 3-5CUC (10-17zł)
Stek wieprzowy: 3.5-5CUC (10-17zł)
Zupa: 1-2CUC (3,4-7zł)
Dania najczęściej podawane są z dodatkami. Po przeczytaniu relacji krytykujących tutejszą kuchnię i stosunek jakości do ceny oraz wysłuchaniu narzekań znajomych, przed wyjazdem zrobiłem listę restauracji z bardzo dobrymi cenami i opiniami. Większość z nich się sprawdziła. Oto one:
Hawana
– La Rosa Negra – poza centrum, ale blisko przystanku Viazula. Chyba najlepsza knajpa, w której byliśmy na Kubie. Ogromne porcje, bardzo smaczne dania i świetne ceny. Czasami trzeba odstać swoje w kolejce.
– Dos Pelotas – Havana Centro, niedaleko Maleconu. Często jadaliśmy tu śniadania, obiady i kolacje. Najlepsza ropa vieja jaką jedliśmy.
– El Chanchullero – rzut beretem od Kapitolu, oblegana przez turystów. Polecamy zwłaszcza deser kokosowy.
– Van Van – tu ostatecznie nie jedliśmy, ale znajomi knajpę polecali. Ma bardzo dobre opinie.
– Cafe Paris – nieco słabiej z jedzeniem, ale nadal smacznie i w atrakcyjnych cenach. Niemal o każdej porze dnia muzyka na żywo.
Vinales
Polecamy knajpy z charakterystycznymi czerwonymi tablicami, na których wypisane są ceny. 3.5CUC za główne dania, np. na Salvador Cisneros za cukiernią. W Vinales byliśmy kilka razy w znacznie droższych restauracjach i było mniej smacznie. Z wyższej półki polecić możemy 3J Bar de Tapas.
Trinidad
– Ochun Yemaya – niskie ceny, w dodatku mają happy hours. Ciekawostka – nazwa restauracji zawiera imiona dwóch bogiń santerii.
– La Botija – polecamy tapas. Wieczorem trzeba odstać swoje w kolejce.
– Drinki za 1CUC – znajdziecie je tuż obok schodów (jakieś 50m).
Playa Larga
Nie ma tu zbyt dużego wyboru restauracji. Smacznie było tutaj.
Bez problemu znajdziecie miejsca z cenami dwa razy wyższymi od powyższych. Jakość nie zawsze odpowiada cenie, o czym przekonaliśmy się choćby w Vinales.
Ceny alkoholu na Kubie:
Rum w kartonie 0.2l: 1.2CUC (4zł)
Havana Club biały 0.7l: 5CUC (17zł)
Havana Club Añejo 0.5l: 5CUC (17zł)
Drink na ulicy: 1-1.5CUC (3,4-5zł)
Drink w barze, restauracji, na plaży: 2-3CUC (6,8-10zł)
Piwo w sklepie: 1-1.5CUC (3,4-5zł)
Piwo w knajpie: 1.5-2.5CUC (3,4-8,5zł)
Kuba – ceny wygodnego transportu:
Viazul Vinales – Havana: 12CUC (41zł)
Taxi colectivo Havana – Vinales – 20CUC (68zł)
Czytaliśmy, że da się taniej, ale każdy z autobusów tego dnia był zapchany i kierowcy taksówek bez problemu co chwilę znajdowali komplet turystów. My jechaliśmy bliżej, do Pinal del Rio za 17.5CUC.
Viazul Havana – Ciego de Avila: 27CUC (92zł)
Taxi colectivo Playa Larga – Havana: 15CUC (51zł)
Taxi na plażę (kierowca cały dzień na Was czeka na miejscu) Moron – Cayo Coco: 17.5CUC (60zł) /os
Taxi z lotniska w Havanie do centrum: 20-25CUC (68-85zł za całą taksówkę).
Drogie jest wejście na szlaki turystyczne, np. do wodospadu niedaleko Trinidadu 10CUC (34zł) za osobę. Ciężko też o tanią wodę. Są miejsca, gdzie dużą butelkę kupicie za 0.7CUC (2,4zł), ale często bywało, że płaciliśmy dwa razy tyle. Godzina korzystania z internetu w państwowych hotspotach kosztuje 1CUC. Karty kupuje się w punktach ETECSA, nierzadko stojąc w długiej kolejce. Często obowiązywał limit jednorazowego zakupu – maksymalnie trzy godziny.
Kuba – ceny noclegów
O noclegach przeczytacie więcej w tym tekście. Na Kubie właściwie jedyną opcją noclegową są pokoje wynajmowane przez mieszkańców. Większość z nich jest klimatyzowana, ma lodówkę i prywatną łazienkę, gospodarze przygotowują posiłki. Z naszych obserwacji wynika, że najtaniej jest rezerwować nocleg przez airbnb. Wprawdzie w zupełnie najtańszych pokojach nie spaliśmy, ale w wielu miejscach były oferty za około 10CUC, czyli 34zł. Za pokój!
100PLN ZNIŻKI NA AIRBNB
Jeżeli nie posiadasz jeszcze konta na airbnb, możesz skorzystać z naszego polecenia i łatwy sposób otrzymać aż 100zł zniżki na pierwszą rezerwację o wartości minimum 300zł. Wystarczy, że zarejestrujesz się poprzez nasz link partnera.
Najczęściej braliśmy pokoje ze średniej półki za 15-20CUC(50-70zł). Śniadanie, składające się wszędzie z bułek, sera, wędliny, jajek, świeżych owoców, kawy i świeżo wyciskanego soku owocowego kosztuje 4-5CUC (14-15,50 zł) na osobę. Waluta Kuby obowiązująca w noclegach to peso convertible. Nie radzimy rezerwować pokoju przez airbnb na kilka godzin przed przyjazdem, bo w kubańskich domach na ogół nie ma internetu. Właściciele otrzymują powiadomienia sms i wtedy idą np. do parku po kawałek wifi. Podane powyżej ceny, zwłaszcza w sezonie są niemal nieosiągalne przy rezerwacji na miejscu. Cena wyjściowa u gospodarzy to najczęściej 25-35CUC(85-120zł). Właśnie dlatego niemal wszystkie noclegi rezerwowaliśmy dzień wcześniej przez internet.
Naciąganie, zawyżone ceny
Sporym problemem oprócz ulicznych nagabywaczy jest regularne zawyżanie cen. Od początku zakładaliśmy, że nie będziemy płacić tyle co miejscowi (zwłaszcza biorąc pod uwagę sytuację Kuby), ale momentami mieliśmy już dość zbijania cen do w miarę normalnych poziomów. Brak znajomości hiszpańskiego i realiów dwóch walut na Kubie jest powodem sytuacji, w których podawano nam ceny kilka razy wyższe. W barze na plaży za ten sam drink obowiązywały dwie ceny w zależności od tego, który kelner nas obsługiwał.
Z taksówkami po mieście bywało jak w Maroku. Podaną cenę często po prostu dzieliliśmy na dwa mając świadomość, że i tak płacimy o wiele za dużo. Ceny cygar na Kubie? Na plantacjach w Vinales zawyżone pewnie jakieś 10 razy. Grupa francuskich turystów kupiła przy nas te najtańsze z oferowanych w cenie około 4CUC za sztukę. Stawka wyjściowa: 5CUC. My nie byliśmy zainteresowani zakupem i każdą propozycję ceny po prostu odrzucaliśmy. Ostatecznie zaproponowali nam 1CUC, a przy większych ilościach kolejne rabaty. Braki w transporcie wykorzystują taksówkarze. Kiedy nie ma już miejsc w turystycznym Viazul i nie zostaje nic innego jak ciężarówki lub autostop na co mało kto ma czas i siłę, cena międzymiastowych dzielonych taxi colectivo rośnie. Bywało, że w 10 minut na przykład o 30%.
W Hawanie nie dajcie się skusić na festiwale cygar, specjalne oferty, zakupy na ulicy. Najczęściej to podróbki. Peso kubańskie (waluta Kuby, której wielu turystów w ogóle nie kupuje) z kolei na jednym z banknotów ma podobiznę Che Guevary. Spotkaliśmy osoby sprzedające ten banknot po horrendalnie wysokich cenach korzystając z niewiedzy turystów. Przy znajomości podstaw hiszpańskiego, rozeznaniu w walutach i cenach da się uniknąć większości opisanych sytuacji.
Czy kantor na lotnisku w Hawanie jest czynny cała dobę? Ładujemy po 17, czy uda nam się na lotnisku wymienić walutę? Czy na lotnisku można tez kupić karty do internetu? Z góry dziekuje za odpowiedz
Wybieramy się na Kubę pod koniec kwietnia. Czytałem że CUPy dla turystów są nielegalne.A wymiana w kanotrze już tak?Czyli rozumi że w twoim przypadku płaciłeś w obu walutach?
Hej! To mit, podobnie jak zakaz jazdy innymi środkami transportu niż Viazul. W państwowych kantorach CADECA – tych samych w których będziesz wymieniać walutę na CUC – kupujesz też CUP. Płaciliśmy bardzo często CUPami.